Als mensen zijn we gewend elkaar als individu te herkennen. Alhoewel: wij zijn goed getraind om Europeanen te herkennen, maar vinden alle Aziaten of Afrikanen al snel hetzelfde (en andersom is dat ook zo). Hondenliefhebbers kunnen ook honden als individu herkennen, en boeren hun eigen koeien. En ik herken mijn vliegenvangers ook als individu. Natuurlijk niet allemaal, maar zo in de loop van het seizoen weet ik welke mannen waar zitten. Hoe ze eruit zien, hoe ze zich gedragen. Blijkbaar kan je, als je maar voldoende naar dieren kijkt, ze vaak individueel onderscheiden.

Voor velen lijkt dat misschien onmogelijk, maar het mooie van bonte vliegenvangers is dat de mannetjes enorm variabel zijn. Sommigen hebben een bruine rug, andere een grijzige, en sommige zelfs een helemaal zwarte. Een ander variabel kenmerk is dat ze kopvlekjes hebben: soms heel groot, soms heel klein, soms helemaal niet. Het kan één vlek zijn, of twee. En om heel eerlijk te zijn, helpen wij ook om ze als individu herkenbaar te maken. Wij geven ze immers een aluminium ring, en die ringen hebben we ook nog eens acht verschillende kleuren gegeven. Zo’n ring kan links zitten, of rechts, of de vogel is een immigrant en heeft helemaal geen ring. Als ik een vliegenvanger bekijk, dan kijk ik eerst naar die ringen, dan naar de kopvlekjes, naar de kleur van de rug en hoeveel wit ze op hun vleugel hebben. Dat noteer ik allemaal, en zodoende heb ik een goed beeld van elk individu. Dat gaat overigens veel beter voor mannen dan voor vrouwen.

Vandaag zag ik een man die ik nog van vorig jaar kende. Dat gebeurt niet zo vaak, maar deze is donker en heeft één heel klein kopvlekje, en de ander is juist groot. Zo asymmetrisch zie je ze niet vaak. Het helpt dat hij ook precies op hetzelfde plekje zit als vorig jaar. Toen was het een immigrant, hij kwam aan op 14 april. Dit jaar is hij één dag eerder. Ik twijfel geen moment.

De vraag is of die vliegenvangers elkaar ook zo goed herkennen? Ik kan me bijna niet voorstellen dat ze dat niet kunnen, maar zouden ze nog veel individuen herkennen van vorige lente of nog langer terug? Of moeten ze weer elk voorjaar hun mede-vliegenvangers leren kennen? We weten het niet echt, maar we hebben zeker eenmaal een broer-zuspaar gehad, wat doet vermoeden dat ze elkaar niet herkend hebben.