Je kunt het sympathiek noemen, al die nestkasten die wij voor die vogels ophangen. Het klinkt nog sympathieker, wanneer je weet dat we ook die nestkasten proberen te behoeden voor predatie door marters. Maar uiteindelijk is dit een soort verlicht eigenbelang. Die kasten hangen daar vooral omdat we onderzoek aan die vogels willen doen, en die bescherming tegen marters is om te voorkomen dat ons onderzoek in een martermaag verdwijnt. Misschien is het wel een win-win situatie, hoewel de marters daar vast anders over denken.

Bijna al onze nestkasten zijn simpele houten kasten, die we beschermen door met een stuk gaas de opening wat af te schermen tegen graaiende marterpoten. Maar we hebben ook enkele houtbetonnen nestkasten die voor gekraagde roodstaarten bedoeld zijn. Leuke soort om erbij te hebben in het onderzoek, maar helaas, zij vertonen geen interesse in die speciale kasten. Helaas lijken ze voor de vliegenvangers wel aantrekkelijk, wat dan weer voor het onderzoek vervelend is omdat die kasten slechter beschermd kunnen worden tegen marters. En om heel eerlijk te zijn: ze zijn vooral onhandig omdat je er moeilijker de ouders in kan vangen, en er al hemelaal geen nestcamera in kan installeren. Dus het paar dat ging broeden in een roodstaartkast wilde ik liever in een gewone houten nestkast. Niet zo heel ingewikkeld, want je haalt die ene kast van de boom, zet het nest over en hangt het op dezelfde plek weer terug. Voor de vliegenvanger ziet haar woning er opeens wel wat anders uit, maar ze pikken veel als ze eieren hebben. Helaas ging ik iets te snel deze keer, want nadat ze de woningruil goed had geaccepteerd, wilde ik graag het nest beschermen met een stuk gaas. En dat pikte ze niet: na het leggen van drie eieren hield ze het voor gezien. En haar man was opeens weer alleen, en begon weer te zingen. Goedbedoelde actie van mij, maar het pakte verkeerd uit. Ik vermoed dat die vrouw gewoon opnieuw is begonnen, 200 meter verderop. Het nest met de drie eieren ligt daar al 20 dagen, en de man zong al die tijd.

Maar drie dagen terug was het zingen gestopt, en zowaar: ik vond een vrouw in de nestkast. Normaal gaat een nieuwe vrouw bij zo’n nest rigoreus te werk: ze bouwt gewoon een geheel nieuw nest over het oude heen. Maar deze keer niet. Alles lijkt erop dat die nieuwe vrouw de eieren heeft geadopteerd, en ik vond haar vandaag op het nest terwijl de eieren warm waren. Ik heb haar nog niet van het nest gepakt om naar haar ring te kijken, maar ik weet vrijwel zeker dat het de vrouw is die al twee jaar geen eieren meer kan leggen 16 Mei 2024: Een vliegenvanger in de menopauze. Zij broedde tot een week geleden op een leeg nest, toen ik haar met een klepje in de nestkast ving. Dat nest heeft ze verlaten, waar ik al van uitging, maar ik had niet zo erg verwacht dat ze het nog eens zou proberen. En natuurlijk al helemaal niet bij een nest waar al drie eieren liggen. Je zou bijna denken dat ze nu dus weet dat het haar niet lukt om eieren te leggen, maar dat ze toch nog graag een nest wil grootbrengen. Ik weet dat dit wel heel erg mijn menselijke interpretatie is, maar ik vind het een sympathiek idee. En omdat het niet echt toetsbaar is, wil ik best even geloven. Nu vrees ik wel dat het tot mislukken gedoemd is. Die eitjes zijn ondertussen ruim 20 dagen oud, en het is ondertussen best warm geweest. Mijn inschatting zou zijn dat ze niet meer uitkomen, maar ik hoop maar dat ik het mis heb. Ik gun haar nog wel een paar jongen, ook al zijn het niet haar eigen.